Powstanie Warszawy
Dla większości Polaków historia Warszawy rozpoczęła się dopiero w XVI, kiedy Zygmunt III Waza przeniósł tam stolicę. Miasto jest jednak znacznie starsze. Stałe osadnictwo na terenach dzisiejszej Warszawy rozpoczęło się około X wieku, ale gród książęcy powstał pod koniec XIII wieku. Nie jest znana dokładana data założenia miasta. Prawdopodobnie założył je książę mazowiecki Konrad II pomiędzy 1286, a 1289 rokiem. Niektórzy historycy sądzę jednak, że założycielem miasta był Bolesław II. Nazwa miasta według legendy pochodzi od bohaterów zwanych Wars i Sawa, ale prawdopodobnie wzięła się od imienia Warcisław, które było znanym imieniem w czasach średniowiecza. W XIV wieku w Warszawie istniały już mury obronne, zamek oraz dwa kościoły. Miasto było wtedy często odwiedzane przez książąt mazowieckich.
Rozwój miasta
Dogodne położenie i powstanie rezydencji dla książąt w XV wieku sprawiło, że Warszawa zaczęła się dość szybko rozwijać. Już wtedy była najważniejszym ośrodkiem ziemi warszawskiej i stolicą Księstwa Mazowieckiego. Miasto odgrywało też ważną rolę w handlu pomiędzy Litwą, Pomorzem Gdańskim, a Śląskiem. Pojawiło się też tutaj wielu Żydów, ale zostali wypędzeni poza granice miasta kiedy pojawiło się prawo zwane de non tolerandis Judaeis. W roku 1526 Mazowsze z Warszawą przeszło pod panowanie króla i powoli miasto uzyskiwało status najważniejszego ośrodka państwa polskiego. Po ustanowieniu unii lubelskiej w 1569 roku w mieście zaczęły się odbywać sejmy walne.
Nowa stolica Polski
W 1596 roku Zygmunt III Waza przyjechał do Warszawy z Krakowa razem z całym dworem i wtedy miasto stało się faktyczną stolicą państwa. Włoscy architekci przebudowali Zamek Królewski i ozdobili Warszawę wieloma dziełami w stylu barokowym. Pojawiły się też nowe zdobycze cywilizacyjne jak bruk, stały most na Wiśle oraz wodociągi. W mieście rozwijało się rzemiosło i handel, a także kultura. Potop szwedzki w 1655 roku zahamował rozkwit Warszawy. Miasto zostało spalone i obrabowane. Dopiero pod koniec XVII wieku podczas rządów Jana III Sobieskiego podniosło się z upadku. Za czasów dynastii Wettynów w Warszawie powstały kolejne wielkie dzieła architektoniczne w stylu saskiego rokoka, a w połowie XVIII wiek w czasach panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego miasto wróciło na dominującą pozycję. Wprowadzono nowe prawo o miastach dzięki czemu połączone zostały wszystkie części Warszawy. Król Poniatowski był prawdziwym mecenasem sztuki i założył m.in. Łazienki Królewskie. Nie udało mu się jednak uchronić Polski przed rozbiorami.
Okres zaborów
Zabory to jeden z najgorszych okresów w dziejach Warszawy. Początkowo miasto znalazło się w zaborze pruskim, a później rosyjskim. W 1807 roku stało się stolicą nowo utworzonego Księstwa Warszawskiego podporządkowanego Francji. Polacy wiązali wówczas wielkie nadzieje z Napoleonem, gdyż wierzyli, że dzięki niemu odzyskają niepodległość. W 1815 roku odbył się kongres wiedeński na którym zarządzono powstanie Królestwa Polskiego połączonego unią dynastyczną z Imperium Rosyjskim. Zaborcy podobnie jak w innym polskich miastach prowadzili antypolską politykę i likwidowali wiele narodowych instytucji naukowych i kulturalnych. Przez cały czas nie przestawał jednak działać tam ruch patriotyczny. Warszawa była główną siedzibą powstania listopadowego w 1830 roku, ale Polacy zostali pokonani. W trakcie drugiego powstania w 1863 roku miasto również było ośrodkiem tajnego rządu. Imperium Rosyjskie zniosło potem autonomię Królestwa Polskiego.
Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił gwałtowny rozwój gospodarczy Warszawy, a Polakom udało się założyć polskie szkoły oraz wiele polskich organizacji społecznych i naukowych. Przed I wojną światową miasto liczyło sobie już 885 tysięcy mieszkańców, z czego aż 30% stanowili polscy Żydzi. Rosjanie wycofali się, a polskie siły zdołały pokonać armię niemiecką. 11 listopada Warszawa została stolicą nowej niepodległej Polski.
II wojna światowa
W 1939 roku w Warszawie mieszkało już 1 milion i 350 tysięcy mieszkańców. Okres intensywnej rozbudowy miasta przerwany został przez najazd armii niemieckiej 1 września 1939 roku, a później sił radzieckich 17 września. Warszawa znalazła się pod okupacją i rozpoczęła się II wojna światowa. Hitlerowcy utworzyli w mieście największe zamknięte getto w całej Europie, w którym mieszkało prawie pół miliona Żydów z Warszawy i okolic. Następnie getto zostało zlikwidowane, a ludność wysłano do obozów zagłady. W sierpniu 1944 roku Warszawiacy zorganizowali jedno z największych powstań w historii Polski. Wojska niemieckie pokonały Polaków, a miasto zostało niemal doszczętnie zniszczone. Armia polska i sowiecka wyzwoliły prawobrzeżną część Warszawy we wrześniu 1944 roku, a w styczniu 1945 roku część lewobrzeżną.
Czasy powojenne
W 1945 roku do Warszawy przeniosły się nowe władze proradzieckie. Następnie zaczął się długotrwały proces odbudowy miasta. Uczestniczył w nim cały kraj. Udało się odtworzyć wiele budowli starej części Warszawy. W 1989 roku w stolicy odbyły się obrady przy „okrągłym stole”, które miały kluczowe znaczenie dla zmian ustrojowych w Polsce. Warszawa od tamtej intensywnie się rozwija. Powstało wiele nowych budynków mieszkalnych i osiedli. Do dzisiaj jest stolicą i największym miastem Polski.
